>
Fa   |   Ar   |   En
   اولویت سنجی شاخص های عدالت اسلامی - ایرانی در تحقق آمایش سرزمین و توسعه ی متعادل در ایران  
   
نویسنده موسوی میرنجف ,مدیری مهدی
منبع اطلاعات جغرافيايي (سپهر) - 1394 - دوره : 24 - شماره : 95 - صفحه:17 -35
چکیده    برنامه های توسعه مهم ترین ساز وکار حکومت برای تحقق عدالت در جامعه است. به همین دلیل توجه اساسی به عدالت اکولوژیکی، اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در برنامه نویسی و تنظیم آن در چارچوب عدالت اسلامی به ساخت‎یابی عادلانه جامعه و تعالی و پیشرفت متوازن در همه ابعاد، عرصه ها، قشرها و مناطق مختلف جغرافیایی کشور منجر می شود. در این راستا، برنامه های آمایش سرزمین چارچوب مهمی در پیشرفت متوازن جامعه در تمام ابعاد و ساماندهی نابرابری های منطقه ای به شمار می روند. هدف از این پژوهش، اولویت سنجی شاخص های عدالت اسلامی ایرانی در تحقق آمایش سرزمین و توسعه متعادل در ایران است. نوع پژوهش بنیادی ـ کاربردی و روش به کار رفته توصیفی ـ تحلیلی است. شاخص های بررسی عدالت، 35 شاخص عدالت اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی است. جامعه آماری 31 استان کشور است. ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعه اسناد و مدارک و داده های سرشماری های عمومی نفوس و مسکن در شاخص های مختلف می‎باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‎ها از مدل‎های تحلیل شبکه و مدل‎سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نشان می‎دهد، شاخص‎های عدالت اقتصادی با مقدار 282/0 بیشترین نقش را در نابرابری‎های منطقه‎ای در بین استان‎های کشور دارد. چرا که در اغلب شاخص‎های مورد مطالعه تفاوت هایی به لحاظ چگونگی توزیع ثروت و درآمد، گسترش فقر، سرانه درآمد خانوارها وجود دارد که منجر به عدم تحقق عدالت در جامعه می‎شود. همچنین یافته‎های تحلیلی مدل‎سازی معادلات ساختاری نشان می‎دهد، مولفه‎های عدالت اقتصادی در مناطق مختلف کشور بسیار متفاوت می‎باشد. بر اساس برآورد ضرایب استاندارد شده مدل ساختاری تحقیق و سطح معناداری (079/0 =) است که بیانگر تاثیرات عوامل اقتصادی بر روی نابرابری‎های منطقه‎ای در کشور با ضریب مستقیم و مثبت 86/0 (51/9) است. می‎توان گفت این نابرابری‎ها ناشی از عدم رعایت تعادل و توازن در کشور است و عدم توازن در منابع، فعالیت‎ها، امکانات، جمعیت، خدمات و یا انباشتگی در برخی نقاط جمعیتی از جمله کلانشهرها قابل مشاهده است که با عدالت و توزیع عادلانه خدمات و امکانات در تناقض می باشد و منجر به زیر سوال رفتن عدالت اجتماعی می‎گردد. در نهایت راهبردهایی جهت ساماندهی نابرابری‎های منطقه‎ای در چارچوب عدالت اسلامی و تحقق عدالت سرزمینی ارایه شده است.
کلیدواژه عدالت اسلامی ,آمایش سرزمین ,توسعه متعادل ,عدالت اجتماعی ,ایران
آدرس دانشگاه ارومیه, دانشیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه, ایران, دانشگاه صنعتی مالک اشتر, دانشیار برنامه ریزی شهری، دانشگاه صنعتی مالک اشتر, ایران
پست الکترونیکی mmodiri@ut.ac.ir
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved