|
|
|
|
برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه دوم؛ چالش های موجود (وارسی تجارب زیسته دبیران)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
امینی محمد
|
|
منبع
|
پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي - 1400 - دوره : 29 - شماره : 53 - صفحه:5 -29
|
|
|
|
|
چکیده
|
موفقیت و اثربخشی برنامه‌های درسی گوناگون نظام آموزشی مستلزم شناسایی واقعیات میدانی و تلاش برای حل مشکلات و تنگناهای اجرایی آن‌هاست. یکی از مهم‌ترین عرصه‌ها و کارکردهای نظام آموزشی در کشور ما تربیت دینی است که در راستای رشد و پرورش فضایل و سجایای دینی و اخلاقی دانش‌آموزان پیش‌بینی‌شده و در دوره متوسطه دوم از طریق برنامه درسی خاص و کتاب مربوط بدان یعنی «دین و زندگی» توسط دبیران این درس اجرا و آموزش داده می‌شود. از این منظر، هدف اصلی تحقیق حاضر وارسی و شناسایی مجموعه تنگناها و مشکلات برنامه درسی دین و زندگی در مقطع متوسطه دوم با استناد به ادراکات و تجارب زیسته دبیران درس مذکور است. رویکرد کلی حاکم بر این پژوهش با توجه به ماهیت و هدف آن کیفی از نوع پدیدارشناسی بوده و طی آن داده‌ها و اطلاعات لازم با رعایت اصل اشباع نظری از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 20 نفر از دبیران دین و زندگی مقطع متوسطه دوم شهرستان کاشان که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، جمع‌آوری و سازمان‌دهی شده‌اند. جهت تجزیه‌وتحلیل و تفسیر اطلاعات به‌دست‌آمده از روش مرحله هفت مرحله‌ای کلایزی استفاده شد. نتایج حاصله نشان داد که از دیدگاه دبیران حوزه برنامه درسی دین و زندگی مقطع متوسطه دوم نظام آموزشی کشور مجموعاً با دو مانع اصلی یعنی مشکلات آموزشی (مسائل مرتبط با مدرسه و عوامل درسی و آموزشی) و چالش‌های غیر آموزشی (واقعیت‌های بیرون از محیط مدرسه) مواجه است. این موانع که البته هر یک دارای طبقات فرعی خاص خود هستند، در عمل باعث می‌شوند برنامه درسی دین و زندگی مقطع متوسطه فاقد کارکردهای مورد انتظار تربیتی و تاثیرات مثبت بر روی یادگیری‌های دینی و اخلاقی دانش‌آموزان باشند. بدیهی است به‌کارگیری راهکارهای علمی جهت حل مشکلات مذکور می‌تواند باعث کارآمدی هر چه بیشتر نظام آموزشی کشور در درس دین و زندگی شده و دانش‌آموزان را نیز از فضایل دینی موردنظر بهره‌مند سازد.
|
|
کلیدواژه
|
دین و زندگی، برنامه درسی، مشکلات آموزشی، چالش‌های غیر آموزشی، دوره متوسطه دوم
|
|
آدرس
|
دانشگاه کاشان, دانشکده علوم انسانی, گروه علوم تربیتی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
amini@kashanu.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Second High School Religion and Life Curriculum; existing Challenges (Analysis of teachers’ lived experiences)
|
|
|
|
|
Authors
|
Amini Mohammad
|
|
Abstract
|
The success and effectiveness of the various curricula of the educational system requires the identification of field realities and efforts to solve their problems. One of the most important areas and functions of the educational system in our country is religious education, which is designed to develop students’ religious and moral virtues. From this perspective, the main purpose of the present study is to investigate and identify the set of problems in the curriculum of religion and life in secondary school based on the perceptions and lived experiences of the teachers of the course. The general approach of this research is qualitative according to its nature and purpose. The necessary data and information were collected and organized through indepth semistructured interviews with 20 teachers of religion and life who were selected by purposive sampling. Data collection was performed according to the theoretical saturation principle. Colaizzi’s sevenstep method was used to analyze and interpret the information obtained. The results showed that the field of religion and life curriculum in the second secondary school of the country’s education system faces two main obstacles: educational problems (schoolrelated issues and educational factors) and noneducational challenges (external realities). These barriers, each of which has its own subcategories, in practice make the religion and high school life curriculum lack the expected educational and training functions and positive effects on students’ religious and moral learning. It is obvious that the use of scientific solutions to solve the mentioned problems can make the country’s educational system more efficient in the area of religion and life and also provide students with the desired religious virtues.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|