|
|
|
|
مفهوم شناسی محیط در قرآن کریم و نقش تربیتی آن
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عسکرپور زهرا ,نجفی محمد ,علی نوروزی رضا
|
|
منبع
|
پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي - 1399 - دوره : 28 - شماره : 47 - صفحه:33 -62
|
|
|
|
|
چکیده
|
هر فرد در محیط های گوناگونی قرار می گیرد و تربیت و شخصیت او از این محیط ها اثر می پذیرد. ازاین رو، این پژوهش، به تبیین نقش محیط در تربیت انسان پرداخته است. برای بیان نقش محیط در قرآن، از روش تحلیل محتوای کیفی متن استفاده شده است؛ به این‌نحو که پس از مشخص‌کردن واحدهای تحلیل، انواع محیط تقسیم‌بندی شدند و مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفتند. طبق آیات به دست‌آمده، انواع مختلف محیط در دو مقوله اصلی دنیوی و غیر دنیوی تقسیم بندی شدند. محیط دنیوی شامل دو مقوله فرعی با عناوین محیط انسانی و محیط غیر انسانی است. محیط فردی و محیط جمعی شامل خانواده و جامعه، ذیل محیط انسانی و محیط مشهود شامل طبیعت و جغرافیا و محیط نا مشهود شامل ملائکه و شیطان، ذیل محیط غیر انسانی ارائه شدند. در این پژوهش، محیط غیردنیوی نیز در دو حیطه محیط برزخی و محیط اخروی تبیین شد. محیط فردی، خانواده، جامعه، مشهود و نامشهود می توانند زمینه ساز و آسیب زا باشند؛ اما محیط برزخی و اخروی در این پژوهش، تنها در حیطه محیط های زمینه ساز تربیت معرفی شدند. محیط فردی، محیطی است که فرد هر عملی را نسبت به خود، دیگران و خدا انجام دهد، اثر آن عمل در خودِ او مشخص خواهد شد. در محیط خانواده، پاکی و صالح‌بودن والدین و به خصوص مادر و سنخیت میان آن دو، از عوامل اثرگذار بر تربیت، در محیط جامعه نیز، قلمروهای مختلف اعم از اجتماعی، مذهبی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و روابط انسانی و اثر آنها بر تربیت، تبیین شد. محیط مشهود بیان کرد که هر حیطه از زمین، اثر متفاوتی بر انسان دارد. همچنین ملائکه با یاری‌رساندن به انسان ها و دفع ضرر و بلاها از آنها و شیطان با وسوسه‌کردن انسان و دعوت او به سوی بدی و زشتی در تربیت انسان نقش دارند. در نتیجه نهایی این بحث، هر محیطی که فرد را به خدا نزدیک تر کند، برای تربیت، مناسب تر است.
|
|
کلیدواژه
|
محیط، تربیت، قرآن، آموزه های قرآنی
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, ایران, دانشگاه اصفهان, گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی, ایران, دانشگاه اصفهان, گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
nowrozo.r@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
The Conceptology of Environment in the Holy Qur’an and Its Educational Role
|
|
|
|
|
Authors
|
Najafi Mohammad ,Ali Nowroozi Reza ,Askarpour Zahra
|
|
Abstract
|
People live in various environments and their training and personality are affected by their environments. Hence, this study is intended to explain the role of environment in human training. Qualitative content analysis of the text is used to identify the role of environment in the Holy Qur’an. Having found the units of analysis, environments were divided into different types and were analyzed and interpreted accordingly. Based on the related verses, different types of environments were divided into two main categories, worldly and unworldly. The worldly environment includes two subcategories of human environment and nonhuman environment. Individual and collective environments, including family and society, were categorized as human environment, and tangible environment, including nature and geography, and intangible environment, including angels and devils, were classified as nonhuman environment. The nonworldly environment is also explained in terms of two arenas of the purgatorial environment and the hereafter environment. Individual, family, social, visible and intangible environments can be constructive or harmful. But, the purgatory and otherworldly environments are introduced only as paving the way for training. The personal environment refers to the environment wherein a person performs anything relating to himself, others and God, its effects reflect back to himself. In the family environment, the purity and righteousness of parents, especially of mother, and the harmony between them, affect training. In societies, too, different social, religious, economic, cultural, political, and human communication fields, affect training. The observable environment designate that each section of the earth has a specific effect on humans. Furthermore, the angels play role in training human beings by helping them and repelling harms and calamities from them. On the other hand, the devil plays a role in training human beings by tempting them and inviting them to evil. As a final result of this discussion, any environment that draws people closer to God, is more appropriate for training.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|